Białoruś w Białymstoku

Białystok, jedno z wojewódzkich miast na wschodzie Polski przy granicy w Białorusią czyli państwem, z którym przez wieki żyliśmy w zgodzie będąc razem w Unii. I właśnie o związkach z Białorusią (i przy okazji z Litwą) ma być ten krótki tekst.

Białoruś, może nie zawsze zauważalna, jest nieustannie obecna w stolicy Podlasia, nie tylko poprzez liczną grupę podlaskich Białorusinów. Odwołań i nawiązań do wspólnej historii i dziedzictwa jest mnóstwo, począwszy od herbu Białegostoku i Województwa Podlaskiego. Pierwszy przykład – herb Białegostoku – doskonale podkreśla wspólnotę dziejów. Znajduje się na nim Orzeł w koronie i Pogoń będąca jednocześnie herbem Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL), a obecnie symbolem narodowym zarówno Litwy jak i Białorusi.

Odniesień do naszej wspólnej historii jest oczywiście więcej. Postanowiłem przybliżyć w tym tekście, rzecz błahą, na którą zdecydowana większość z nas nie zwraca uwagi – nazwy białostockich ulic. Poniższa notka ma być krótką historia obrazkową, o tym jak Białystok jest blisko „wschodu”, Białorusi i Litwy oraz ile Białorusi i Litwy, poprzez nazwy ulic, jest ciągle w Białymstoku. A miasta Wielkiego Księstwa Litewskiego jakie są upamiętnione w Białymstoku to m.in. (alfabetycznie): Baranowicze, Brześć, Grodno, Kowno, Lida, Mohylew, Nowogródek, Pińsk, Skidel, Słonim, Wilno, Witebsk, Wołkowysk.

Ulice z „Wielkiego Księstwa Litewskiego”

Zacznę od ulic najbardziej znanych. Ulica (używana jest również nazwa” Szosa”) Baranowicka to jedna z głównych białostockich dróg wylotowych na wschód. Obecnie prowadzi do granicy Państwa i przejścia granicznego w Bobrownikach.  Do 1915 r. stanowiła część linii komunikacyjnej zwanej Białostockoje-Baranowiczeskoje-Strategiczskoje-Wojennoje-Szosse. Przy okazji jest to jedna ze starszych ulic w Białymstoku. Nazwę zawdzięcza miastu Baranowicze.

Przy okazji kolejnej ulicy rodem „z Białorusi” mała sugestia w stronę urzędników zajmujących się tabliczkami z nazwami ulic. Otóż nie udało mi się znaleźć tabliczki z napisem ul. Pińska. Warto to naprawić. Oczywiście zgłoszę oficjalnymi kanałami brak takiej tabliczki.

Na zakończenie kolejna „białoruska” ulica z tych, jak się wydaje, powszechnie znanych. Otóż jeden z głównych budynków administracji samorządowej – Urząd Miejski w Białymstoku – znajduje się przy ulicy Słonimskiej. Ulica zawdzięcza swoją nazwę miastu Słonim.

Są także ulice „litewskie”.

Ps. Nie można zapomnieć też o ulicach „ukraińskich”. Niedaleko centrum są ulice: Kijowska oraz Odeska, którą rozsławia gmach Opery i Filharmonii Podlaskiej. Więcej o nazwach białostockich ulic znajdziecie w publikacji Archiwum Państwowego w Białymstoku dostępnej w sieci.
Ps2. Oprócz tego są oczywiście w Białymstoku ulice o nazwie Białoruska, Litewska i Ukraińska. Kto – bez zaglądania do google maps odgadnie gdzie są te ulice?

Radek Puśko