Białostocki Ośrodek Kultury – nowa rzeczywistość

Na najbliższej sesji Rady Miasta Białystok (RMB) (24 października 2016) w porządku obrad przewidziano m. in. rozpatrzenie i głosowanie nad ważnymi, z perspektywy białostockiej kultury, projektami uchwał. Dokumenty dotyczą miejskich instytucji kultury: Muzeum Wojska w Białymstoku (MWB), Muzeum Pamięci Sybiru (MPS), Białostocki Ośrodka Kultury (BOK) i Centrum im. Zamenhofa (CLZ). Dwóm ostatnim podmiotom chciałbym poświecić więcej miejsca w poniższej notce.

Zanim jednak do tego przejdę dość wspomnieć, że 24 października powstaną nowe miejskie samorządowe jednostki kultury. Radni zapewne przegłosują wydzielenie Muzeum Pamięci Sybiru z Muzeum Wojska Polskiego oraz połączenie (powrót) Centrum im. Zamenhofa w struktury Białostockiego Ośrodka Kultury. Co dobitnie pokazuje jak ważna dla białostockiej kultury będzie wspomniana sesja Rady Miasta Białystok.

Nowa rzeczywistość

Wszyscy już chyba pogodziliśmy się z faktem zniknięcia Centrum im. Ludwika Zamenhofa jako odrębnej instytucji z kulturalnej mapy Białegostoku. O tym, że nie ma raczej szans na uratowanie CLZ w obecnej formie, pokazało jedno z głosowań na ostatniej sesji Rady Miasta Białystok, na której radni odrzucili obywatelski wniosek przeciwko łączeniu (de facto likwidacji) CLZu z Białostockim Ośrodkiem Kultury.

Będziemy musieli (także jako mieszkańcy i mieszkanki Białegostoku) odnaleźć się w nowej „kulturalnej” rzeczywistości w Białymstoku. Sprawmy więc, aby ta rzeczywistość była jak najbardziej przyjazna dla nas, odbiorców białostockiej kultury oraz dla tych, którzy tą kulturę tworzą. Postanowiłem przyjrzeć się bliżej zapisom wspomnianych wyżej projektów uchwał oraz podzielić się wnioskami, spostrzeżeniami oraz sugestiami. Zacznę od treści projektów uchwał. Załączam poniżej i zachęcam do zapoznania się z nimi.

• projekt uchwały w sprawie połączenia miejskich samorządowych instytucji kultury: Centrum im. Ludwika Zamenhofa i Białostockiego Ośrodka Kultury w Białymstoku oraz utworzenia Białostockiego Ośrodka Kultury.
• projekt uchwały w w sprawie nadania statutu Białostockiemu Ośrodkowi Kultury.

W temacie połączenia BOKu i CLZu prośba i sugestia. Jeśli z kulturalnej mapy Białegostoku znika Centrum jako oddzielny byt z tak znamienitą postacią będącą patronem, to może warto zastanowić się, aby patronem nowopowołanego Białostockiego Ośrodka Kultury został właśnie Ludwik Zamenhof? Wracam tym samym do swego pomysłu jeszcze z kwietnia. Białostocki Ośrodek Kultury im. Ludwika Zamenhofa brzmi i wygląda bardzo dobrze.

Do tego w temacie praw pracowniczych myślę, że pracownicy poszczególnych instytucji będą zadowoleni z treści art. 6 projektu uchwały:

§ 6. Pracownicy łączonych instytucji z dniem połączenia stają się pracownikami Ośrodka i zachowują uprawnienia wynikające ze stosunku pracy na podstawie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).

W oparciu o powyższe pojawia się pytanie co z Dyrektorem Szerszunowiczem. Wrócę do tego wątku na zakończenie.

Jaki statut ?

Uchwała o połączeniu BOKu i CLZu najpewniej zostanie na sesji RMB przegłosowana. Stąd potrzeba bliższego przyjrzenia się statutowi nowej-starej jednostki jaką będzie Białostocki Ośrodek Kultury (mam nadzieję im. Ludwika Zamenhofa). Statut nowego BOKu także ma być głosowany na najbliższej sesji RMB. Jest oczywiście dokumentem ramowym, w którym nie znajdziemy zbyt wielu szczegółowych zapisów. Niemniej jednak można zaproponować kilka zmian do głosowanego projektu.

W rozdziale nr 1 Postanowienia Ogólne warto dopisać paragraf nr 7 o następującej treści:

§ 7. Ośrodek posiada znak graficzny (logo).

Rzecz oczywista, ale po pierwsze dobro jakim jest BOK trzeba i należy chronić, po drugie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby po połączeniu z CLZ zaproponować konkurs na nowe logo z uwzględnieniem postaci Ludwika Zamenhofa.

Rozdział nr 2 – Zakres Działalności Ośrodka skupia się na dwóch głównych celach: organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz popularyzowaniu postaci i dzieła Ludwika Zamenhofa. Pierwszy cel jest oczywisty. Cieszy tak wyraźne zaznaczenie i podkreślenie w projekcie statutu postaci Zamenhofa.

Rozdział nr 3 Organy Zarządzające. Po połączeniu nowy BOK będzie liczył ok. 50 pracowników. Solidna firma, stąd potrzeba umieszczenia zapisów traktujących o możliwym ustanowieniu zastępcy Dyrektora. Poniżej propozycja zmian w projekcie statutu:

§ 11.  W Ośrodku może zostać utworzone stanowisko Zastępcy Dyrektora. O utworzeniu stanowiska Zastępcy Dyrektora rozstrzyga Dyrektor, po uzyskaniu opinii Prezydenta Białegostoku. Zastępcę Dyrektora powołuje Dyrektor na czas określony lub nieokreślony. Odwołanie następuje w tym samym trybie.

Dodatkowo można także zastanowić się nad powołaniem Rady Programowej jako ciała doradczego i konsultacyjnego. Wchodzący w skład Rady pełniliby swoje funkcje oczywiście społecznie.

§ 11. Przy Ośrodku Kultury może działać Rada Programowa jako ciało opiniodawcze i doradczo – konsultacyjne.

§ 12. Rada Programowa działa na podstawie opracowanego przez siebie regulaminu.

§ 13. Członków Rady Programowej powołuje Dyrektor.

Zarówno funkcję zastępcy Dyrektora jak i Rada Programowa byłyby oczywiście fakultatywne zależnie od aktualnych potrzeb nowego BOKu. Rozdział nr 4 Źródła Finansowania i rozdział nr 5 Postanowienia Końcowe są standardowymi zapisami.

Na zakończenie wrócę do tematu połączenia BOKu i CLZu i faktu, że dotychczasowi pracownicy mają stać się pracownikami nowego Ośrodka, zachowując przy tym uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Rodzi to wiele pytań. Wiele razy wspominano o oszczędnościach jakie pojawią się po połączeniu. Zarówno BOK jak i CLZ dysponowali pracownikami administracji (księgowość, obsługa techniczna) Czy teraz stanowiska te zostaną zdublowane na co wskazuje logika treści wspomnianego paragrafu nr 6 uchwały? Dochodzi do tego kwestia zmiana pieczątek, papieru firmowego i tym podobnych drobniejszych rzeczy. To też są oczywiście koszty. Do tego dochodzi konflikt na linii Dyrektor Dworakowska – Dyrektor Szerszunowicz. Nie wiem czy tych kilka lat funkcjonowania CLZu jako oddzielnej jednostki sprawiło, że temat został zakończony. Przy powoływaniu Centrum im. Zamenhofa państwo dyrektorzy nie szczędzili sobie „uprzejmości”...

Pamiętajmy także, że innym ważnym dokumentem dotyczącym organizacji pracy i funkcjonowania nowego BOKu będzie regulamin organizacyjny. Temu dokumentowi także będę się przyglądał. Ufam też, że po połączeniu i zmianach, nowy Białostocki Ośrodek Kultury zyska jeszcze bardziej na jakości.

Ps. Muzeum Pamięci Sybiru życzę, aby powstało jak najszybciej.

Radek Puśko